نشست تخصصی «هوش مصنوعی در سلامت» در سالن آی‌هیت واقع در نمایشگاه دائمی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری ایران‌هلث ۱۴۰۴، در این نشست، دکتر نوشین پورباقی، عضو هیأت مدیره و رئیس کمیته علمی‌پژوهشی انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی کشور؛ دکتر وهاب دهلقی، عضو هیأت علمی گروه مهندسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه؛ دکتر محمدمهدی زاهدی، رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران؛ و دکتر مصطفی بهمن‌آبادی، معاون پژوهشکده فناوری سلامت دانشگاه صنعتی امیرکبیر به ایراد سخنرانی پرداختند.
دکتر مصطفی بهمن‌آبادی با بیان اینکه «ناکارآمدی بیمارستان‌های سنتی برای همه مشهود است» اظهار کرد: فرایندهای دستی، جزیره‌ای بودن اطلاعات و وابستگی شدید به نیروی انسانی در مراکز درمانی، از جمله عوامل بروز خطاهای متعدد پزشکی هستند. یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌ومیر در دنیا، خطاهای پزشکی است و این موضوع لزوم حرکت به سوی بیمارستان‌های هوشمند را پررنگ‌تر می‌کند.
وی افزود: بخش مهمی از تشخیص پزشکی به لمس، مشاهده و معاینه مستقیم وابسته است و صرفاً تحلیل داده‌ها و سنسورها نمی‌تواند جایگزین پزشک شود. هوش مصنوعی باید در نقش دستیار پزشک عمل کند، نه جایگزین او.
بهمن‌آبادی تأکید کرد: تشخیص نهایی باید توسط پزشک انجام شود و هوش مصنوعی باید به پزشک کمک کند تا اطلاعات دقیق‌تر و تحلیل‌های عمیق‌تری داشته باشد؛ بدین ترتیب کیفیت درمان ارتقا می‌یابد.
وی همچنین با انتقاد از برداشت‌های سطحی درباره بیمارستان هوشمند گفت: بیمارستان هوشمند صرفاً داشتن تجهیزات لوکس یا دکمه‌های کنترل تخت نیست، بلکه باید بهبود ملموس کیفیت درمان، افزایش بهره‌وری، ارتقای تجربه بیمار و رضایت‌مندی کادر درمان را به دنبال داشته باشد.
بهمن‌آبادی به تجربیات کشور در الکترونیکی‌سازی خدمات درمانی اشاره کرد و افزود: حدود ۱۷ تا ۱۸ سال پیش، توسعه نظام الکترونیک سلامت در کشور آغاز شد، گرچه در ابتدا جدی گرفته نمی‌شد، اما امروز نقش فناوری اطلاعات در همه خدمات بیمه‌ای و سلامت کاملاً مشهود است.
وی تصریح کرد: برای رسیدن به بیمارستان‌های هوشمند واقعی باید از نگاه‌های تزئینی فاصله گرفت و بر بهبود نتایج درمانی، کاهش خطاهای پزشکی و ارتقای کارآمدی سیستم سلامت تمرکز کرد تا فناوری به ارزش واقعی برای بیمار و پزشک تبدیل شود.
هوشمندسازی نظام سلامت و بیمارستان‌ها
بهمن‌آبادی گفت: مدیریت هوشمند بیماری و تحقق نتایج مثبت درمانی موجب ارتقای سطح سلامت عمومی جامعه می‌شود. بیمارستان هوشمند تنها ساختمان پیشرفته یا تجهیزات دیجیتال نیست بلکه یک اکوسیستم سلامت پیش‌بین است که بر اساس داده‌های در دسترس، بیماری‌ها، اقدامات درمانی و فرایندهای مراقبتی را پیش‌بینی می‌کند.
وی افزود: اتصال به کلان‌داده‌ها و فناوری‌های نوین، تجربه درمانی بهتر برای بیماران فراهم می‌کند. مثلاً داشبورد مدیریتی که با یک کلیک، تمام اطلاعات بیمارستان را یکجا نمایش می‌دهد، یکی از نیازهای اصلی بیمارستان‌های هوشمند است.
او ادامه داد: در برخی بیمارستان‌ها، همه تخت‌ها دیجیتال و هوشمند شده‌اند و ربات‌ها در راهروها خدمات ارائه می‌دهند، اما نکته کلیدی، تجمیع داده‌ها به صورت بلادرنگ و استفاده آنلاین از آن‌ها برای تشخیص و درمان است.
تجربه بیمار در بیمارستان هوشمند
بهمن‌آبادی بیان کرد: تجربه بیمار باید از زمانی که تصمیم می‌گیرد از خانه حرکت کند تا ترخیص و بازگشت به خانه ادامه داشته باشد. در حال حاضر، بیمار پیش از ورود به بیمارستان با نگرانی‌ها و سوالات فراوان روبه‌رو است و هنگام ورود نیز با سیستم‌های فرسوده‌ای مواجه می‌شود که توجهی به وضعیت روانی او ندارند.
وی افزود: پس از بستری و جراحی، میزان توجه به بیمار در منزل بسیار کم است و در بیمارستان هوشمند، این پیوستگی مراقبت باید حفظ شود.
نگرش نسبت به بیمار
وی تأکید کرد: هنوز در برخی مراکز، بیمار یک مهره منفعل تلقی می‌شود؛ در حالی که امروز مردم بسیار مطالبه‌گر شده‌اند. صف‌های طولانی برای گرفتن نوبت، معطلی‌های زیاد و هزینه‌های بالای درمان باعث شده بیمار دیگر منفعل نباشد و انتظار برنامه ویژه و برخورد مناسب داشته باشد.
دستاوردهای جهانی
دکتر بهمن‌آبادی درباره تجارب جهانی گفت: در تحقیقاتی در آلمان، کره‌جنوبی و چین پس از پیاده‌سازی فناوری‌های بیمارستان هوشمند نتایج زیر حاصل شده است:
- افزایش ۴۰ درصدی رضایت بیماران
- کاهش ۳۰ درصدی زمان متوسط تشخیص
- کاهش ۲۵ درصدی هزینه‌های عملیاتی
این آمارها نشان‌دهنده ضرورت مسیر هوشمندسازی نظام سلامت است.
فناوری‌های تحول‌آفرین در بیمارستان هوشمند
وی محورهای اصلی را چنین برشمرد:
- هوش مصنوعی
- اینترنت اشیاء
- زیرساخت‌های ابری
- بازمهندسی فرایندهای بالینی و غیربالینی
همچنین خاطرنشان کرد که حتی در موضوع پایه‌ای «پرونده الکترونیک سلامت» نیز مشکلات اساسی باقی است.
